Józef Handelsman – lekarz, powstaniec 1863 roku, urodzony 12 września 1833 roku w Warszawie, zmarł 21 marca 1911 roku we Włocławku. Pochowany został w Warszawie na cmentarzu żydowskim przy ul. Okopowej, sektor 20, rząd 7, nr 8.
W chwili wybuchu powstania, 22 stycznia 1863 r. powstańczy Rząd Narodowy wydał manifest, w którym ogłosił „wszystkich synów Polski, bez różnicy wiary i rodu, pochodzenia i stanu wolnymi i równymi obywatelami kraju”, 22 czerwca 1863 r. zaś tenże rząd wydał po polsku i po hebrajsku odezwę „Do Braci Polaków Mojżeszowego Zakonu”, w której potwierdził pełne równouprawnienie Żydów. Rabini, odpowiadając na tę odezwę, wezwali współwyznawców do wsparcia powstańców. Powyższe deklaracje władz naczelnych powstania skierowane do Żydów niewątpliwie zwiększyły ich poparcie dla powstania, pojawiła się nawet gotowość niesienia pomocy dla powstańców. Żydzi należeli do centralnych i terenowych władz powstania. Jesienią 1862 roku Centralny Komitet Narodowy, działający od września jako Tymczasowy Rząd Narodowy, wyznaczył terenowych przedstawicieli władz powstańczych. Również powiat gostyniński, w skład którego wchodził okręg kutnowski otrzymał takie władze. Warunki wojenne, aresztowania przyczyniały się do zjawiska częstych zmian kierownictwa powstaniem na obszarze powiatu gostynińskiego. Pierwszym naczelnikiem powiatu gostynińskiego był Józef Żegliński – inżynier i architekt, kierował powstaniem do momentu aresztowania w lipcu 1863 roku. Od momentu jego zatrzymania obowiązki naczelnika miasta Kutna i powiatu gostynińskiego zostały rozdzielone. Kolejnymi naczelnikami powiatu byli: Stanisław Dąbski, właściciel ziemski; syn warszawskiego bankiera Mikołaj Epstein; Aleksander Czarnowski, właściciel majątku Łęki; Józef Handelsman, lekarz.
Józef Handelsman był jednym z głównych inicjatorów i założycieli Towarzystwa Lekarzy Prowincjonalnych, zrzeszającego lekarzy z Kutna i Łęczycy. Wraz z Handelsmanem założycielami tej organizacji byli lekarze: Feliks Arstein i Antoni Troczewski. Organizacja ta powstała w 1894 roku na wzór istniejących Towarzystw Lekarskich, działających w miastach gubernialnych. Zebrania członków Towarzystwa, na których poruszano oprócz problemów naukowych, także sprawy społeczne i narodowe, odbywały się raz, lub dwa razy w ciągu kwartału.
Wykorzystano informacje zawarte w publikacji pt. “Działalność społeczno-polityczna lekarzy związanych z łódzkim “Czasopismem lekarskim” w latach 1899 – 1908″ autorstwa Anny Marek.
Na fotografii dwór w Nowej Wsi pod Kutnem, której właścicielem w latach 1880-1885(?) był Józef Handelsman. Fot. ASD.
