Kim był Karol Anders zmarły 50 lat temu, 4 lipca 1971 roku ?

Karol Anders był bratem Władysława Andersa. Rodzicami byli: Fryderyk Albert Anders, dyplomowany rolnik, („poważny i surowy”) i Elżbieta z Tauchertów („dobra i delikatna”). Ród wywodził się ze starej kurlandzkiej szlachty. Skandynawskie pochodzenie znajduje potwierdzenie w słowie Anders, które należy do najczęściej używanych w Szwecji imion męskich; odpowiednik polskiego Andrzeja (od greckiego Andreos > andros = człowiek). Na przełomie XIX i XX w. ojciec Karola administrował dużym majątkiem ziemskim Krośniewice, należącym do rodziny Rembielińskich. Zapewne został tam sprowadzony za namową stryja Ludwika, mającego wcześniejsze kontakty z właścicielami tych dóbr. Z fragmentarycznych informacji wynika, że od 1901 r. Fryderyk Albert był prezesem tutejszej Ochotniczej Straży Pożarnej. Pochodzenie z Inflant tłumaczy wyznanie protestanckie tej rodziny. Dzieci to pierworodna córka Janina  (zamężna za ppłkiem SG Wiktorem Batyckim, w latach 20. oficerem 2 pułku kolejowego,  pracownikiem Generalnego Wojskowego Komisariatu Kolejowego i szefem sztabu Dowództwa OK nr VIII w Toruniu) i synowie: Władysław (1892-1970), Karol (1893-1971), Jerzy (1896-1977) i Tadeusz (1902-1995). Wszyscy urodzili się w Błoniu koło Krośniewic (obecnie część tego miasta). Ochrzczono ich w zborze ewangelicko-augsburskim w m. Chodecz, położonej na północny zachód od Krośniewic, przy czym Władysława, ur. 11 VIII 1892 r., zapisano w aktach metrykalnych dopiero 20 listopada. Do tej bowiem parafii należała rodzina Andersów. Po rewolucji 1905-1907 Andersowie wyprowadzili się do majątku w ongiś radziwiłłowskich Taurogach nad rzeką Jurą, dopływem Niemna (Litwa), gdzie głowa rodziny objęła posadę administratora-plenipotenta w dobrach księcia Wasilczykowa (rodzina ta stanowiła odgałęzienie rodu Tołstojów); w niepodległej Polsce czynił to samo w m. Wyrzysk (Wielkopolska – obecnie powiat pilski) względnie – od 1924 r. – był tam dyrektorem w stadniny koni. Tamże też zmarła w 1930 r. Elżbieta z Tauchertów (cmentarz ewangelicko-augsburski w Bydgoszczy).

Wszyscy synowie Fryderyka Alberta znaleźli się u zarania II Rzeczypospolitej w szeregach Wojska Polskiego. Służyli w kawalerii i osiągnęli wysokie stopnie wojskowe. Rzeczą charakterystyczną jest to, że bracia znaleźli się w I Korpusie Polskim na Białorusi i związali się z 1 puł (ostateczna nazwa: 1 1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego). Gdy w kwietniu 1919 r. Władysław objął dowództwo 1 pułku wielkopolskich (potem 15 pułk poznańskich), trafili tam też – jako oficerowie – Karol i Jerzy, zaś Tadeusz był ochotnikiem w stopniu starszego ułana. Zatem 4 bracia związali się raz jeszcze na czas kolejnej, wojennej próby z jedną, zresztą o pięknej karcie bojowej, jednostką kawalerii. Można dodać, iż sztandary obu pułków zostały odznaczone przez Józefa Piłsudskiego Orderem Wojennym Virtuti Militari. Do września 1939 r. podpułkownikami zostali Karol i Jerzy. Najmłodszy Tadeusz był kapitanem artylerii konnej (4 dak w Suwałkach), bowiem od 1923 r. związał się – wybierając Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim – z tą właśnie bronią. Czterej bracia otrzymali najwyższe odznaczenia wojskowe i cywilne. Posiadali także Order Wojenny Virtuti Militari klasy V, (Karol nr 4427, również klasy IV czyli Krzyż Złoty nr 109), przy czym Władysław także wyższe klasy tego symbolu żołnierskiej chwały.

      Gdzieś na przełomie lat 20. i 30. rodzina – ojciec i synowie – została uwieczniona na niebanalnej fotografii. Od lewej stanęli: Fryderyk Albert, Władysław, Karol, Jerzy i Tadeusz. Wszyscy wysocy, jednak – w tym gronie – najniższy wzrostem to ojciec, potem niemal równi Władysław i Karol, następny to Jerzy i najwyższy Tadeusz. Symbolicznie w tym gronie wygląda kilkuletni Jerzy, syn Władysława, także w fantazyjnym ubranku-mundurze kawaleryjskim, którego XIX-wiecznego rodowodu nie próbujemy zidentyfikować.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 pełni funkcję zastępcy dowódcy 1 pułku, a od 9 do 12 września 1939 dowódcy 2 pułku ułanów grochowskich. Następnie do kapitulacji 6 października 1939 dowódca 1 pułku 29 września 1939 został ranny. Po bitwie pod Kockiem znalazł się w niewoli niemieckiej. Przebywał m.in. w obozie w Murnau. Za kampanię wrześniową otrzymał Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari.

Po odzyskaniu wolności i zakończeniu wojny w maju 1945 wyjechał do Włoch, gdzie wstąpił do 2 Korpusu Polskiego. Do rozwiązania 2 Korpusu był zastępcą dowódcy 16 Pomorskiej Brygady Piechoty. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii i rozwiązaniu 2 Korpusu pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii.

Jego żoną była Jadwiga, z domu Chłopicka, po pierwszym mężu Korab-Kucharska (zm. 1987).

Zmarł 4 lipca 1971 w Penley. Pochowany na cmentarzu przy Welford Rd. w Leicester.

Wykorzystano fragmenty artykułu Włodzimierza Kozłowskiego pt. „Generał Władysława Anders (1892-1970) – rodak z Ziemi Kutnowskiej. Kilka uwag do bogatego życiorysu” opublikowanego w Kutnowskich Zeszytach Regionalnych, informacje ze strony https://pl.wikipedia.org/wiki/Karol_Anders oraz fotografię ze strony  http://phw.org.pl/rodzina-andersow/

logo-tpzk.jpg
Zadzwoń do nas
+48 883 555 432
Napisz do nas
poczta@tpzk.eu
Przewiń do góry