1 marca została uroczyście otwarta, w siedzibie Kutnowskiego Domu Kultury, czasowa wystawa edukacyjna pt. „Byli naszymi sąsiadami – kutnowscy Żydzi” zrealizowana w ramach projektu dofinansowanego przez Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.
Wernisaż wystawy prowadziła pomysłodawczyni i koordynatorka projektu, a jednocześnie jej autorka – Bożena Gajewska – regionalistka, Liderka Dialogu, członkini Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej.
Podczas wernisażu głos zabrali: Marszałek Województwa Łódzkiego – Robert Baryła, Przewodniczący Rady Miasta Kutno – Mariusz Sikora wraz z Zastępcą Prezydenta Miasta – Jackiem Boczkaja, Dziekan Kutnowski – ks. dr Jerzy Swędrowski, Wójt Gminy Kutno – Justyna Jasińska wraz z Sekretarzem Gminy Kutno – dr. Jackiem Saramonowiczem, w imieniu Artura Hofmana – prezesa Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce – Magdalena Majsterkiewicz. Z ogromną uwagą i wzruszeniem słuchali zgromadzeni słuchali słów Rodziny Haliny Rotstein – mieszkanki Kutna, która została zamordowana w Treblince wraz z personelem i chorymi dziećmi ze szpitala w warszawskim getcie, w którym pracowała. Uratowało się czworo Jej dzieci, przeszmuglowanych z warszawskiego getta.
Wernisaż wystawy zaszczycili swoją obecnością goście spoza Kutna – Katarzyna Jakubowicz i Małgorzata Waszczuk – reprezentujące Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, Rodzina Haliny Rotstein z Warszawy, Marek Brand z żoną z łódzkiego Oddziału TSKŻ. Obecni byli także: Rafał Grabski – dyrektor Biura Poselskiego Pauliny Matysiak, Radni Rady Miasta Kutno, Członkowie Kutnowskiej Rady Pamięci Narodowej, Iwona Kaca – dyrektor Delegatury Kuratorium Oświaty w Łodzi z siedzibą w Kutnie, dr Michał Adamski – Naczelnik Wydziału Kultury, Promocji i Rozwoju Miasta w Urzędzie Miasta Kutno.
Współorganizatora projektu reprezentowała Elżbieta Pajor – starszy kustosz w kutnowskim oddziale Archiwum (w imieniu dr. Tomasza Piekarskiego – dyrektor Archiwum Państwowe w Płocku). Obecni byli Partnerzy w projekcie: Magdalena Konczarek – dyrektor Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Stefana Żeromskiego w Kutnie; Grzegorz Skrzynecki – dyrektor Muzeum Regionalne w Kutnie; Radosław Rojewski – dyrektor Kutnowskiego Domu Kultury. Przybyli dyrektorzy i przedstawiciele szkół podstawowych i średnich w naszym mieście.
Obecne były przedstawicielki Organizatora projektu członkowie zarządu Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej – prezes Julianna Barbara Herman i sekretarz Elżbieta Żółtowska.
Projekt promowały kutnowskie media, które z wielką przychylnością odnoszą się do społecznikowskich działań regionalistycznych.
Zebrani wysłuchali pieśni o Kutnie skomponowanej przez Issachara Mirona Michrovskiego – mieszkańca Kutna, pt. „Miasto, które znałem”, którą przysłała Jego Rodzina, byśmy mogli jej wysłuchać.Tekst hebrajski napisał Chaim Hefer, a angielski Lan O’Kun. Tłumaczenie z języka angielskiego wykonała nieodpłatnie Elżbieta Gontarek.
Krzysztof Ryzlak odczytał wiersz pt. „Kutno, moje rodzinne miasto” napisany przez Mirel Erdberg-Szatan z Montrealu, zamieszczony w Księdze Pamięci Kutna, przetłumaczony z języka angielskiego przez Elżbietę Gontarek.
Dr Janusz Pawlak wygłosił wykład wprowadzający do wystawy, w obrazowy sposób opowiadając o historii społeczności żydowskiej w Kutnie i interesujących i zasłużonych postaciach.
Zarówno opracowanie merytoryczne wystawy, jak i działania zaangażowanych w wernisaż osób były wykonane w ramach wolontariatu.
Podczas wernisażu wystawy można było spróbować Hamantasches.
Lista podziękowań za pomoc w realizacji projektu i organizacji wystawy jest długa…
Dziękuję za objęcie Patronatem Honorowym projektu i wystawy:
Prezydentowi Miasta Kutno panu Zbigniewowi Burzyńskiemu, Kutnowskiej Radzie Pamięci Narodowej, Miastu Bat Yam w Izraelu, Towarzystwu Społeczno-Kulturalnemu Żydów w Polsce oraz Jewish Kutno Group, a szczególne podziękowania kieruję w stronę Yosefa Kutnera – założyciela tej nieformalnej Grupy potomków kutnowskich Żydów za jego nieocenioną pomoc i życzliwość przy opracowywaniu merytorycznym wystawy.
Wszystkie fotografie i dokumenty na tej wystawie są udostępnione nieodpłatnie przez ich właścicieli! Dziękuję współorganizatorowi wystawy Archiwum Państwowemu w Płocku i jego Oddziałowi w Kutnie, Partnerom w projekcie: Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej im. Stefana Żeromskiego w Kutnie, jak i Muzeum Regionalne w Kutnie, którzy przekazali cenne materiały ze swoich zbiorów. Dziękuję Instytutowi Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi. Dziękuję mieszkańcom Kutna, którzy podzielili się swoimi zbiorami. Są to: Jolanta Bujalska-Kowalczyk, Andrzej Kubiak, Jan Krzemiński, Wiesław Paluchowski (którzy byli obecni na wernisażu).
Za udostępnienie fotografii dziękuję też wszystkim zagranicznym instytucjom: Muzeum Żydowskiemu w Rendsburgu (Niemcy), Instytutowi Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem w Jerozolimie (Izrael), Muzeum Szaloma Asza w Bat Yam (Izrael). Ogromnie dziękuję potomkom kutnowskich Żydów za udostępnienie fotografii: Rodzinie Adama Kerstena, Rodzinie Katriela i Arona Eizyków, Rodzinie Issachara Mirona Michrovskiego, Rodzinie Samuela Falca Larona, Rodzinie Haliny Rotsztein oraz Yosefowi Kutnerowi.
I jeszcze dwa podziękowania: na ręce gospodarza tego miejsca dyrektora Radosława Rojewskiego i jego zastępców Weroniki Lenarczyk i Marcina Bienia, którzy będąc Partnerem w projekcie, użyczyli przestrzeni na wystawę, udzielili fachowej pomocy w zamontowaniu wystawy i zorganizowaniu wernisażu. Dziękuję też pracownikom KDK za życzliwość i pomoc, szczególnie Maciejowi Wasielewskiemu.
Podziękowanie dla pani Pauliny Andryszczak (ZaZa Projekt), która wykonała projekt wystawy, plakatów promujących wystawę i zaproszeń, zostawiłam na koniec. Pani Paulino, bardzo, bardzo dziękuję nie tylko za profesjonalizm i piękno tej wystawy, ale też za Pani wyrozumiałość i dobroczynność. Gdy opracowywałam materiał do wystawy, z zaplanowanych 20 plansz wystawa rozrosła się do 25 plansz. Trudno mi było z czegokolwiek zrezygnować, wszystko było ważne, a nie miałam dodatkowych środków finansowych na zapłatę za dodatkowe plansze. I wtedy pani Paulina powiedziała słowa, których długo nie zapomnę… „temat tej wystawy jest tak ważny, że proszę się nie martwić o dodatkowe koszty, nie zawsze trzeba zarabiać”…
Dziękuję wszystkim za obecność i życzę, byście oglądając wystawę poświęconą społeczności żydowskiej, która współtworzyła nasze miasto, zawsze o nich pamiętali…
Bożena Gajewska
Koordynatorka projektu pt. „Byli naszymi sąsiadami – kutnowscy Żydzi”
Członkini Towarzystwa Przyjaciół ziemi Kutnowskiej
Fot. Paweł Pisarski
