Eugeniusz Łempicki – powstaniec, społecznik, porzucony mąż

W 25. tomie Kutnowskich Zeszytów Regionalnych ukazał się artykuł Aleksandry Szafrańskiej-Dolewskiej pt.: Eugeniusz Łempicki – powstaniec, społecznik, porzucony mąż, poświęcony zasłużonej dla Kutna i okolicy osobie.


Łempiccy herbu Junosza – to ród o średniowiecznej metryce, wywodzący się ze wsi Łempice w ziemi zakroczymskiej. Pierwszy przedstawiciel tego rodu pojawił się w dokumentach w II poł. XIV wieku. Był to Piotr, właściciel wspomnianych Łempic i jego kolejni potomkowie – syn Jan, wnuk Jakub, prawnuk Feliks. W końcu XV wieku Łempiccy, za sprawą wnuka Feliksa – Jana, zaczęli występować w źródłach dotyczących ziemi dobrzyńskiej. Z małżeństwa z Łucją Słucką Jan miał syna Tomasza, którego z kolei wnukiem był Wojciech Antoni Łempicki, komornik graniczny. W 1798 roku odziedziczył on po ojcu część Nasiegniewa i Zarzeczewa, zaś cztery lata później przypadła mu w spadku po stryju Janie, kanoniku płockim, pozostała część tego drugiego majątku. Wojciech poślubił Joannę Kuczkowską herbu Wąż, córkę Jana, właściciela Złowodów i Kurowa. Z małżeństwa tego urodziło się dziesięcioro potomstwa – Feliks Jan (ur. 1803), Kryspina Sabina (ur. 1804), Ludwik Stanisław (ur. 1806), Stanisław Grzegorz (ur. 1809), Marianna Aniela (ur. 1810), Eugeniusz Jan (ur. 1812), Anastazy Florian (ur. 1813), Joanna Paula (ur.1814), Bogusława (ur. 1815) i Tekla Jadwiga (ur. 1817). W niniejszym artykule skupimy się na postaci Eugeniusza Jana Łempickiego…

Herb Junosza

Eugeniusz Jan Łempicki urodził się w 30 grudnia 1812 roku w Nasiegniewie w parafii Zaduszniki, w ówczesnej guberni płockiej (obecnie województwo kujawsko-pomorskie, powiat włocławski, gmina Fabianki). Ukończył Szkołę Wojewódzką w Płocku. Brał udział w powstaniu listopadowym – walczył w 18. Pułku Piechoty. Za zasługi otrzymał w 1831 roku dyplom „Dobrze zasłużonego ojczyźnie”, a 9 września tegoż roku „Złoty Krzyż”. Po upadku powstania powrócił w rodzinne strony. W 1832 roku odkupił od Klemensa Łempickiego majątek w Uniechowie w powiecie lipnowskim. W 1833 roku wraz z matką zaangażował się w polistopadową partyzantkę – Zemstę Ludu – tajny komitet założony rok wcześniej przez Joachima Lelewela i Józefa Zaliwskiego, którego celem było zorganizowanie zbrojnej wyprawy do Królestwa Polskiego i wywołanie rewolucji. Eugeniusz wraz z Joanną mieli dostarczać odzież i żywność oddziałowi powstańców, dowodzonemu przez Kaliksta Borzewskiego i Artura Zawiszę. Przez jakiś czas Zawiszę ukrywano w majątku w Nasiegniewie. Pod koniec maja 1833 roku Joanna Łempicka zorganizowała przeprawę partyzantów przez Wisłę w rejonie Włocławka. Borzewskiemu umożliwiła ucieczkę za granicę. Po upadku partyzantki została aresztowana i w grudniu 1833 roku postawiona przed sądem wojskowym. Niedługo po tym – 7 lutego 1834 roku – zmarła w rosyjskim więzieniu w Łowiczu. Konsekwencje poniósł także Eugeniusz – podczas rewizji władze rosyjskie znalazły u niego egzemplarz odezwy do Rosjan autorstwa Artura Zawiszy, za co w listopadzie 1833 roku stanął przed sądem. W 1834 roku zapadł wyrok w jego sprawie – Łempickiego skazano na utratę prawa stanu, konfiskatę majątku Uniechowo i wywózkę na Syberię. Zamieszkał w Iszymie w obwodzie tiumeńskim. W 1841 roku został zwolniony i wyjechał do Kurganu, o czym dowiadujemy się dzięki listom zesłanego na Syberię również w ramach represji popowstaniowych Adolfa Januszkiewicza, które pisał do swojego przyjaciela, Gustawa Zielińskiego. W liście z 18 (30) września 1841 roku stwierdził: Nic piękniejszego zrobić Eugeni, jak podać prośbę o przeniesienie do Kurganu, bo w Iszymie niezawodnie by kiedyś tak zbłądził, że by go chyba przelotny orzeł znalazł gdzieś spoczywającego snem wiecznym na stepie.

Na tym etapie życia urywają się biogramy Eugeniusza Łempickiego zamieszczone w publikacjach dot. ziemiaństwa Ziemi Dobrzyńskiej. Dalsze jego losy są rzekomo nie znane. Jednak przeglądając ówczesną prasę można natknąć się na jego nazwisko, które od lat. 50. XIX wieku pojawia się w niej w odniesieniu do Ziemi Kutnowskiej.


Jeśli chcecie wiedzieć jaki związek miał Eugeniusz Łempicki z Ziemią Kutnowską – koniecznie sięgnijcie po najnowszy tom KZR!

logo-tpzk.jpg
Zadzwoń do nas
+48 883 555 432
Napisz do nas
poczta@tpzk.eu
Przewiń do góry