Rodzaj zabytku: dwór Szomańskich
Datowanie: II poł. XVIII w., 1888 r.
Numer rejestru zabytków i data wpisu: 1143/402 z 01.06.1974
Zastosowanie: Hotel „Dworek”
Zespół architektoniczno-parkowy:
Dwór to drewniany, siedmioosiowy budynek na planie prostokąta w stylu barokowym, który został przeniesiony do Kutna w 1888 r. z majątku Gnojno, gdzie zbudowano go w II poł. XVIII w. Na jego środkowej osi znajduje się portyk zwieńczony półkoliście zakończonym szczytem, wsparty na dwóch kolumnach.
Historia:
Rodzina Szomańskich herbu Jastrzębiec pochodzi z majątku Szomany w powiecie sierpeckim i swoją historią sięga jeszcze wczesnego średniowiecza. Pierwszym przedstawicielem rodu, który przybył do Kutna w XIX w. był Andrzej Szomański. Brał on udział w powstaniu styczniowym, gdzie został ranny. Próbował dotrzeć do rodzinnej wsi Biała w powiecie słupeckim, jednak w wyniku odniesionych ran był zmuszony zatrzymać się w Kutnie. Schronienie znalazł u rodziny Nowakowskich. Żeby uniknąć popowstaniowych represji zmienił nazwisko na “Szymański”. W 1868 r. wziął ślub z Paulą Nowakowską, a potem kupił dworek przy ul. Kościuszki, który przeniesiono tu z majątku Gnojno w 1888 r. Z małżeństwa z Paulą urodziło się dwanaścioro dzieci, z których niestety połowa zmarła. Majątek w Kutnie przypadł Józefowi Szymańskiemu, zasłużonemu działaczowi niepodległościowemu i społecznemu. W 1933 r. Józef i wszyscy członkowie jego rodziny powrócili do rodowego nazwiska “Szomańscy”. Józef ożenił się z Jadwigą Wąsowską. Małżeństwo Szomańskich brało czynny udział w życiu społecznym – popierali różne akcje charytatywne, patriotyczne i społeczne, pracowali w PCK i w Powiatowej Radzie Opiekuńczej. Józef należał do Rady Parafialnej, która przyczyniła się do remontu kościoła i poszerzenia cmentarza. W 1945 r. Józef przekazał majątek swojemu bratankowi Jackowi Szomańskiemu w zamian za dożywotnią opiekę. Majątek nie uległ po wojnie parcelacji. W latach 1945-1948 Józef Szomański rozsprzedał ziemię a część zapisał Jackowi. Obecnie na gruntach gospodarstwa znajduje się osiedle mieszkalne. W dworku funkcjonowało przedszkole. Obecnie mieści się tam Hotel “Dworek”.
Fot. Mariusz Zieliński
