Rodzaj zabytku: kościół
Datowanie: 1772-1782, 1838 r.
Numer rejestru zabytków i data wpisu: 29/270 z 18.07.1967
Zastosowanie: sakralne
Zespół architektoniczny:
Kościół w Żychlinie wybudowano w stylu późnobarokowym. Nawa główna położona jest na planie prostokąta, prezbiterium jest zamknięte wielobocznie. W ścianach bocznych nawy arkadowe i przejścia do dwóch kaplic – Jezusa Ukrzyżowanego i św. Walentego.
Elewacja frontowa świątyni jest dwukondygnacyjna, rozczłonkowana pilastrami i zwieńczona falistym szczytem z posągami świętych apostołów – Piotra i Pawła. Całość pokrywa dwuspadowy dach z wieżyczką.
We wnętrzu na uwagę zasługuje pięć ołtarzy z I poł. XIX w. Ołtarz główny poświęcony jest patronom kościoła, zaś boczne – św. Wojciechowi, św. Stanisławowi Kostce, Matce Bożej i św. Antoniemu z Padwy. Warte uwagi są także: barokowy krucyfiks, marmurowa chrzcielnica z drugiej połowy XVII w., ambona oraz obrazy Matki Bożej Różańcowej, św. Michała Archanioła, św. Anny i św. Józefa. Sufit pokrywają malowidła przedstawiające cud w Kanie Galilejskiej, a ściany – Jezusa w Ogrójcu oraz Jezusa z dziećmi.
Obok świątyni znajduje się czworoboczna dzwonnica z I poł. XIX w. W latach 80. XX w. obok kościoła wybudowano kaplicę p.w. św. Maksymilian Kolbe i zespół katechetyczno-administracyjny pod nazwą Dom im. Jana Pawła II.
Historia:
Parafia w Żychlinie powstała w I poł. XIV w. Wzmiankowana jest w źródłach z 1331 r., kiedy to Krzyżacy mieli spalić drewniany kościół parafialny. Druki kościół, również drewniany, wybudowano w 1418 r. dzięki fundacji Wojciecha Żychlińskiego herbu Szeliga, kanonika gnieźnieńskiego, krakowskiego, kujawskiego i poznańskiego, proboszcza łęczyckiego i kaliskiego, kustosza sandomierskiego, podkanclerzego koronnego. Od XVII w. parafia miała poważne problemy z utrzymaniem się, którym zaradził dopiero Tomasz Pruszak, właściciel Żychlina, oddając parafii w wieczystą dzierżawę folwark składający się z 18 włók.
W latach 1772-1782 Pruszakowie ufundowali budowę obecnego kościoła p.w. świętych Apostołów Piotra i Pawła. Konsekrowano go 29 czerwca 1782 r. W 1838 r. świątynię rozbudowano.
Podczas II wojny światowej kościół został obrabowany i zamieniony na magazyn. W czasie wojny uszkodzono dach, rozebrano ogrodzenie, zdewastowano grobowce i nagrobki na cmentarzu przykościelnym. W lutym 1945 r. kościół ponownie otwarto i rozpoczęto remonty.
