2014

 

Dzięki ofiarności społeczności Ziemi Kutnowskiej, latem 2014 roku Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej uratowało przed zniszczeniem jeszcze kilka nagrobków. Jednym z nich  był  nagrobek  Zbigniewa Szczepana Dołęgi Zakrzewskiego. Nagrobek znajduje przy  drugim wejściu na cmentarz  po lewej stronie w sektorze nr 23. Mocno pochylony  i zniszczony nagrobek został rozebrany na części. Usunięto korzenie, które powodowały jego przechylanie, a następnie został ponownie złożony i uporządkowany. Poprawiono także mocowanie okalających  nagrobek  łańcuchów.

 

  

Zdążyliśmy także uratować przed przewróceniem się jeden z  rosyjskich nagrobków znajdujących się  na kutnowskim cmentarzu, który mocno przechylił się pod  wrastającymi w niego korzeniami drzewa.  Na cmentarzu kutnowskim jest jeszcze kilka nagrobków rosyjskich, które należy poddać renowacji.

 

 

 

 

Niestety, nie udało nam się doprowadzić do stanu pierwotnego nagrobka Cesiuni  Śliwińskiej (sektor nr 22).  Otrzymaliśmy informację od mieszkanki Kutna, że nagrobek (także pod wpływem wrastających korzeni rosnącego obok drzewa) przewrócił się  i potłukł. Zrobiliśmy, co w naszej mocy, poskładaliśmy pomnik,  ale krzyża nie udało nam się jeszcze posklejać… Szkoda.
     
Uporządkowano  także nagrobek Anny z Wernów Krysińskiej (sektor nr 9), który był jednym z pierwszych  restaurowanych nagrobków na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie.  Wierzch grobowca został wysypany kamieniem otoczakiem, tak, by nie zatrzymywała się w nim woda deszczowa.

Kończymy już prace restauracyjne przy nagrobku Rodziny Chlewickich.  Na te prace zbieraliśmy środki finansowe podczas ostatniej kwesty na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie.  Trudno było nam znaleźć dobrego fachowca od profili ciągnionych, które mają zastosowanie przy tym nagrobku. Po wielu poszukiwaniach i rozmowach pracy tej podjął się Zakład Remontowo-Budowlany pana Józefa Melki. Płyty z piaskowca zawierające nazwiska zmarłych  poddane zostaną renowacji przez   konserwatora rzeźby kamiennej  panią Marię Stemplewską.
Poniżej grobowiec Rodziny  Chlewickich w trakcie renowacji.

  

A tak wyglądał grobowiec Rodziny Chlewickich przed renowacją.
 

Jak co roku od wiosny do jesieni prowadzimy prace porządkowe na naszym cmentarzu. Grupa  wolontariuszy pod przewodnictwem Stanisława Wojdeckiego (członka zarządu TPZK) sprzątała kilkakrotnie groby w  sektorach od  numeru 1 do numeru 11. Wszystkim osobom zaangażowanym w te prace dziękujemy!

Kutno, 25 września  2014r.

Protokół

ze spotkania Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Grobami na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie przy TPZK.

W spotkaniu na terenie Cmentarza Parafialnego w Kutnie uczestniczyli członkowie Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Grobami na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie przy Towarzystwie Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej w osobach: Bożena Gajewska – przewodnicząca, Stanisław Wojdecki – członek, Sylwia Stasiak – członek, Janusz Bona  – członek, Grzegorz Dębski  – członek.

Spotkanie odbyło się w celu wspólnej wizji  starych nagrobków na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie tak, by obejrzeć te, przy których wykonano prace w roku 2014 oraz aby wyłonić te, które wymagają najpilniej prac konserwatorskich.  Obejrzano nagrobki:

• nagrobek  Zbigniewa Szczepana Dołęgi Zakrzewskiego. Nagrobek znajduje przy  drugim wejściu na cmentarz  po lewej stronie w sektorze nr 23. Mocno pochylony (co groziło przewróceniem)  i zniszczony nagrobek  został rozebrany na części. Usunięto korzenie, które powodowały jego przechylanie, a następnie został ponownie złożony i uporządkowany. Poprawiono także mocowanie okalających  nagrobek  łańcuchów.
• Nagrobek Siemiona Paljucha uratowany przed przewróceniem się jeden z  rosyjskich nagrobków znajdujących się  na kutnowskim cmentarzu (skupisko 17  grobów rosyjskich w sektorze nr 21), który mocno przechylił się pod  wpływem wrastających w niego korzeni drzewa. W grobie tym pochowany został w 1911 roku Siemion Paljuch.
• nagrobek Cesiuni  Śliwińskiej – nie udało  się doprowadzić do stanu pierwotnego tego nagrobka (sektor nr 22).  Otrzymaliśmy informację od mieszkanki Kutna, że nagrobek (także pod wpływem wrastających korzeni rosnącego obok drzewa) przewrócił się  i potłukł. Zrobiliśmy, co w naszej mocy, poskładaliśmy pomnik, ale krzyża nie udało nam się jeszcze posklejać… Szkoda.
• nagrobek Anny z Wernów Krysińskiej (sektor nr 8), który był  pierwszym z   restaurowanych nagrobków na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie. Jest to jeden z najstarszych  nagrobków na kutnowskim cmentarzu – z 1837 roku. Nagrobek uporządkowano (usunięto warstwę ziemi i zanieczyszczeń z zagłębienia) i miejsce to  zostało wysypane kamieniem otoczakiem tak, by nie zatrzymywała się w nim woda deszczowa.

Wszystkie prace wykonał  pan Wiesław Domański.

Neobarokowy grobowiec  Zofii Chlewickiej położony jest po lewo od głównej alei przed kaplicą cmentarną. Wykonany został  projekt   prac konserwatorskich  i restauratorskich tego nagrobka przez panią Marię Stemplewską. Grobowiec wykonany jest  z cegły i zaprawy wapiennej, wobec czego wykonano tynki renowacyjne i profile ciągnione. Na te prace TPZK zbierało  środki finansowe podczas ostatniej kwesty na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie.  Trudno było znaleźć dobrego fachowca od profili ciągnionych, które mają zastosowanie przy tym grobowcu. Po wielu poszukiwaniach i rozmowach pracy tej podjął się Zakład Remontowo-Budowlany pana Józefa Melki. Komisja stwierdziła, że należy poprawić miejsca z widocznymi pęknięciami po lewej stronie grobowca oraz oczyścić górne boki  komory. Płyty z piaskowca zawierające nazwiska zmarłych  poddane zostały  renowacji przez   konserwatora rzeźby kamiennej  panią Marię Stemplewską.
Na cmentarzu prace konserwacyjne przy nagrobkach z piaskowca prowadził, jak co roku,  Jerzy Łompieś.

Grupa  wolontariuszy pod przewodnictwem Stanisława Wojdeckiego (członka zarządu TPZK) sprzątała kilkakrotnie groby w  sektorach od  numeru 1 do numeru 11.

Wykonano tabliczki  z informacją o odrestaurowaniu nagrobków ze środków finansowych pochodzących  z kwesty. Po zakończeniu renowacji grobowca Rodziny Chlewickich  zostanie na nim zamontowana tabliczka.

Przeprowadzono wizję lokalną  na cmentarzu, przeanalizowano stan techniczny nagrobków:

·        nagrobek z piaskowca Elżbiety z Kobylińskich Kowalewskiej z 1915 roku – przechyla się niebezpiecznie – wymaga przywrócenia pionu.

·        Miejsce pochówku Rodziny Cieleckich – popękana płyta nagrobna, przewrócił się i potłukł cenny  nagrobek z rzeźbionymi klejnotami herbowymi  (nagrobek przeniesiony został  w inne miejsce). Należy zabezpieczyć płytę – zabrać do sklejenia). Po wykonaniu podmurówki położyć płytę i postawić nagrobek na swoim miejscu.

·        Kapliczka Rodziny Oyrzanowskich – wieżyczki uległy uszkodzeniu, dach wymaga naprawy.

·        Nagrobek w stylu eklektycznym Marcjanny Enderlin – nagrobek żeliwny na podstawie z piaskowca złożony z prostokątnego postumentu i ażurowego krzyża. Prawego  ramienia  krzyża brakuje. Należy wykonać na miejscu na wzór odcisk lewego ramienia krzyża, wykonać odlew  i  przymocować do krzyża.

·        Nagrobek Józefy Rzuchowskiej z Różyckich z 1874 r. (sektor nr 3)– należy oczyścić fragmenty żeliwne, naprawić ozdobny element otaczający płytę, a pozostałe elementy, tynk i mur naprawić uzupełniając brakujące fragmenty. Wykonać szczegółowy projekt   prac  konserwatorskich  i restauratorskich tego nagrobka oraz kosztorys.

·     Trzy nagrobki Rodziny Lucków –  jeden z nagrobków  wymaga gruntownej naprawy podmurówki,  krzyż spękany u podstawy grozi przewróceniem.

·       Nagrobek Marcelego Nowaka z 1904 roku (sektor nr 2) – należy odbudować komorę,  naprawić podmurówkę, cokół, wykonać renowację fragmentu nagrobka z piaskowca i zamocować  krzyż. Wykonać szczegółowy projekt   prac  konserwatorskich  i restauratorskich tego nagrobka oraz kosztorys.

Po długiej dyskusji Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Grobami na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie w dniu 25 września 2014 roku zdecydował, że podczas kwesty w dniach 1 i 2 listopada 2014 roku TPZK będzie zbierać pieniądze do puszek na restaurację dwóch nagrobków na kutnowskim cmentarzu: nagrobek Józefy Rzuchowskiej z Różeckich zmarłej 16 maja 1874 roku (położony w sektorze nr 3 – należący do najstarszych nagrobków na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie) oraz  nagrobek Marcelego Nowaka zmarłego 4 grudnia  1904 roku (sektor  nr 2). Należy zaznaczyć, że komitetowi  było bardzo trudno podjąć decyzję o wyborze nagrobków do renowacji z uwagi na długą listę tych oczekujących na uratowanie od zniszczenia oraz skromne środki finansowe.

        

Wykonano dokumentację fotograficzną oglądanych nagrobków.

Protokołowała:

Bożena Gajewska

Zakończyliśmy kwestę na ratowanie starych, zabytkowych grobów – 1 i 2 listopada 2014 roku.

Jesteśmy Wam wdzięczni za Waszą ofiarność podczas kwesty. Jednocześnie jesteśmy głęboko poruszeni i dziękujemy Wam za Waszą bezinteresowną pomoc przy porządkowaniu i upiększaniu starych, zabytkowych grobów. Chodząc alejkami naszego cmentarza można było w dniu Wszystkich Świętych i dniu Zadusznym zauważyć palące się znicze i donice z chryzantemami przed starymi nagrobkami. Wszystko to uczynili Mieszkańcy regionu kutnowskiego odwiedzając groby swych bliskich. Dziękujemy!

Podczas tegorocznej dwudniowej kwesty zabraliśmy do puszek 13.358,oo zł (słownie: trzynaście tysięcy trzysta pięćdziesiąt osiem złotych). Dzięki Waszej ofiarności i hojności oraz przyjezdnych odwiedzających naszą nekropolię uda się odrestaurować następne nagrobki na kutnowskiej nekropolii.

Dzięki Wam, ludziom dobrej woli, zachowamy wiele najstarszych nagrobków, które dają świadectwo nam, żywym o naszej przeszłości, bo przecież kutnowski cmentarz parafialny gromadzi w sobie świadectwa ostatnich niemal 200 lat historii regionu kutnowskiego. Nagrobki te swoją obecnością świadczą o metryce cmentarza, a do najstarszych należą te z roku 1833, 1834 i następnych. Groby kryją szczątki doczesne kolejnych pokoleń, tworzących historię naszego miasta. Obrazem naszej rodzimej historii są groby, mogiły, grobowce i pomniki nagrobne znajdujące się na kutnowskim cmentarzu parafialnym. Te groby może nie zawierają prochów ludzi znanych na całą Polskę, ale leżą tu pogrzebani mieszkańcy naszego miasta i okolic, czasami znani i cenieni w społeczności lokalnej, a czasami zwykli i prości ludzie. Warto o nich wszystkich pamiętać ocalając od zniszczenia te trwałe ślady, jakie po nich pozostały.

Może też przyczynimy się do zmiany świadomości ludzi młodych, że warto czasami stanąć na cmentarzu i zadumać się nad historią naszej „małej ojczyzny”, bo jak powiedział Ferdynand Foch „ojczyzna to ziemia i groby. Narody tracąc pamięć, tracą życie”.

W dniach 1 i 2 listopada 2014 roku od godzin porannych aż do zmroku Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej prowadziło na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie XII kwestę na renowację starych, zabytkowych grobów. Inicjatorem ratowania zabytków kutnowskiego cmentarza był śp. Andrzej Urbaniak – prezes TPZK, a my kontynuujemy jego inicjatywę.

Stare, zabytkowe pojedyncze mogiły, przewrócone krzyże czy prawie całkowicie zarośnięte tablice nagrobkowe na kutnowskim cmentarzu parafialnym – to miejsca, których nie brakuje i o które trzeba zadbać. Chcemy uratować to, co jeszcze zostało do uratowania. Dziś wszyscy mamy swoją cząstkę  w dziele ratowania naszego lokalnego dziedzictwa kultury, jedni kwestując, inni wrzucając do puszki przysłowiową złotówkę….. Dziękujemy Wam wszystkim, którzy zaangażowaliście się  w to przedsięwzięcie!

Jak co roku, Miasto Kutno ofiarowało na potrzeby kwesty wiele pozycji książkowych, w tym „Cmentarz Parafialny w Kutnie” autorstwa ks. Zbigniewa Drzewieckiego, „40 lat Święta Róży”,  „Manuskrypt” prof. Andrzeja Mariana Bartczaka i inne. Książki te wręczaliśmy hojnym darczyńcom. Rozdaliśmy 1500 ulotek mówiących o tym, co już odrestaurowaliśmy na naszym cmentarzu, a co wytypowaliśmy do renowacji  na 2015 rok. Przyklejaliśmy uczestnikom kwesty pamiątkowe naklejki informujące o ich udziale w kweście.

Na kutnowskiej nekropolii kwestowało ponad sto osób, w tym  zuchy i harcerze Hufca Kutno im. hm. Aleksandra Kamińskiego Związku Harcerstwa Polskiego, uczniowie kutnowskich szkół: I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Henryka Dąbrowskiego z dyrektorem Przemysławem Zawadzkim, II Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kasprowicza z dyrektorem Barbarą Rostek-Nowacką i nauczycielem Arturem Ciurlejem, Zespołu Szkół Nr 3 im. Władysława Grabskiego w Kutnie, Zespołu Szkół Zawodowych nr 2 im. Dr Antoniego Troczewskiego, członkowie organizacji pozarządowych z Kutna i okolic, członkowie TPZK i  Społecznego Komitetu opieki nad starymi, zabytkowymi grobami na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie, politycy oraz wszyscy ci, którym bliska jest nasza „mała ojczyzna”. Kwestowali z nami także artyści wywodzący się z Kutna: prowadząca zespół Cantabile Joanna Domagała, aktor Maciej Maciejewski, sopranistka Aleksandra Wiwała oraz ludzie kultury: Radosław Rojewski i Krzysztof Ryzlak.

Przepraszam, że nie wszystkich wymieniłam z imienia i nazwiska, ale nie sposób jest wymienić ponad setki osób, które poświęciły swój czas, by kwestować w tych tak ważnych dla każdego z nas dniach (bo przecież każdy z nas ma groby swoich bliskich, które chce odwiedzić).

Osobne podziękowania należą się także przedstawicielom władzy samorządowej naszego powiatu i miasta za osobisty udział w zbiórce. Kwestowali między innymi poseł na Sejm Tadeusz Woźniak, Starosta Kutnowski Mirosława Gal-Grabowska, Przewodniczący Rady Powiatu Rafał Jóźwiak, prezydent Zbigniew Burzyński, vice prezydent Jacek Boczkaja, vice przewodniczący Rady Miasta Kutno Włodzimierz Klimecki. Są to osoby, które od wielu lat są obecne na kweście.
Dziękujemy kutnowskim księżom za szeroką popularyzację naszego apelu w sprawie kwesty wśród kutnowskiego społeczeństwa, w tym w sposób szczególny ks. Prałatowi Stanisławowi Pisarkowi.

Podziękowania składam także kutnowskim mediom – prasie, radiu, telewizji i portalom internetowym za szeroką popularyzację naszych przygotowań do kwesty i obszerne relacjonowanie jej przebiegu. Szczególnie dziękuję Regionalnej Rozgłośni Polskiego Radia w Łodzi, która w swoim programie promowała naszą kwestę.

Mieszkańcy Ziemi Kutnowskiej!

To dzięki Wam następne chylące się ku upadkowi nagrobki odzyskają swą dawną świetność. Myślę, że każdy z Was, kto przyczynił się do tego dzieła, może być z siebie dumny!

Spotkajmy się znów w roku przyszłym w alejkach Cmentarza Parafialnego w Kutnie podziwiając następne odrestaurowane nagrobki dzięki naszym wspólnym wysiłkom.
Z wyrazami uszanowania za Państwa zrozumienie i bezinteresowną pomoc
w imieniu zarządu TPZK i Społecznego Komitetu opieki nad starymi,
zabytkowymi grobami na Cmentarzu Parafialnym w Kutnie

Bożena Gajewska