Anatol Jan Omelaniuk (Honorowy przewodniczący RSR RP)
30 LAT KRAJOWEJ REPREZENTACJI REGIONALNYCH TOWARZYSTW KULTURY
W grudniu 1980 r. podczas spotkania grupy przedstawicieli regionalnych towarzystw kultury z ministrem kultury, wicepremierem Józefem Tejchmą, wiceprzewodniczący Dolnośląskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego we Wrocławiu Anatol Jan Omelaniuk uzasadniał konieczność uwolnienia stowarzyszeń kulturalnych od zależności od organów administracji państwowej i postulował usamodzielnienie krajowej reprezentacji stowarzyszeń kulturalnych. Głos ten spotkał się z aprobatą zgromadzonych i propozycją zgłoszenia tego postulatu na najbliższym Kongresie Regionalnych Towarzystw Kultury. Do tych spraw wrócono jeszcze w marcu 1981 r. we Wrocławiu na zebraniu przedstawicieli wiodących towarzystw działających na Śląsku, tj. Katowickiego Towarzystw Społeczno-Kulturalnego, Opolskiego Towarzystwa Kulturalno-Oświatowego, Dolnośląskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego, Lubuskiego Towarzystwa Kultury, Jeleniogórskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego, Wałbrzyskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego oraz Legnickiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego. Postanowiono wówczas zaproponować Kongresowi uwolnienie się od manipulacji partyjno-państwowych.
Podczas II Kongresu Regionalnych Towarzystw Kultur) obradującego w dniach 29–30 V 1981 r. w Nowym Sączu, Janusz Koniusz (Zielona Góra) i Anatol Omelaniuk (Wrocław) wystąpili z propozycją powołania Rady Krajowej Regionalnych Towarzystw Kultury. Kongres przyjął wniosek jednomyślnie i powołał w Polsce Krajową Radę Regionalnych Towarzystw Kultury jako jedyną reprezentację regionalnego ruchu społeczno-kulturalnego. Wolą Kongresu było, aby ten organ niesformalizowany, bez żadnych uprawnień władczych w stosunku do autonomicznie działających towarzystw składał się z przedstawicieli wszystkich województw, po jednej osobie, wybranej na zebraniach wojewódzkich i dysponującej mandatem do reprezentowania towarzystw swego województwa. Kongres opowiedział się za tym, aby KR RTK była samo-rządnym i niezależnym od administracji państwowej organem społecznym, partnerskim w stosunku do państwowych władz kulturalnych.
Kongres KR RTK wyznaczył następujące ważne zadania:
- zajmowanie stanowiska w doniosłych kwestiach kultury w skali ogólnopolskiej, regionalnego ruchu społeczno-kulturalnego i dotyczących warunków rozwoju społecznej działalności kulturalnej;
- występowanie do władz państwowych z ocenami dotyczącymi działalności kulturalnej oraz z propozycjami towarzystw w sprawach służących rozwojowi nauki, kultury i sztuki;
- analizowanie warunków działania regionalnych towarzystw kultury i formułowanie odpowiednich postulatów i wniosków pod adresem władz państwowych i organizacji społecznych;
- organizowanie wymiany informacji o problemach i doświadczeniach kulturalnych poszczególnych regionów i towarzystw oraz inicjowanie dyskusji problemowych;
- zabieganie o społeczne uznanie dla działaczy regionalnego ruchu kulturalnego.
Pierwsze zebranie KR RTK zostało zwołane zgodnie z decyzją Kongresu przez Komisje Uchwał Kongresu i odbyło się 12 XI 1981 w siedzibie Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, w pałacyku przy ul. Morskie Oko. Na tym zebraniu na przewodniczącego Rady został wybrany Anatol Jan Omelaniuk. Powołanie KR RTK spotkało się z nieprzychylnym stosunkiem rządzącej PZPR, jak też władz państwowych, zwłaszcza Ministerstwa Kultury i Sztuki. Już w rok po Kongresie w Nowym Sączu Minister Kultury i Sztuki powołał ponownie Radę do Spraw Regionalnych Towarzystw Kultury jako organ doradczy ministra, a w 1984 r. ustanowiono spośród członków Narodowej Rady Kultury zespół do spraw regionalnych towarzystw społeczno-kulturalnych przy tejże Radzie.
Jedynie największe zainteresowanie pomocą regionalnym towarzystwom kultury i współdziałaniem z KR RTK przejawiała w latach 1982–1984 Komisja Kultury i Sztuki Sejmu PRL Czterokrotnie w ciągu tego okresu omawiane były kwestie dotyczące towarzystw, a zwłaszcza warunków ich działania. Odbyła się rozmowa przewodniczącego Rady Anatola Jana Omelaniuka z posłanką Krystyną Marszałek Młyńczak, przewodniczącą Komisji Kultury i Sztuki Sejmu, podczas której omawiano sposoby realizacji uchwały II Kongresu RTK. Na dwóch posiedzeniach Komisji Kultury treścią obrad były problemy i trudności w rozwoju działalności regionalnych, towarzystw kultur.
Na posiedzeniu Komisji Kultury Sejmu w dniu 11 III 1982 r. przewodniczący Rady zapoznał posłów z działalnością regionalnych towarzystw kultury w Polsce i z treścią uchwały II Kongresu oraz prosił o udzielenie poparcia dla działalności Rady i spowodowanie aktu legalizacji KR RTK. Jesienią 1983 r. z udziałem członków prezydium KR RTK odbyła się dyskusja na zebraniu Komisji Sejmowej nad rozwojem kultury ludowej i rolą regionalnego ruchu w podnoszeniu kultury wsi. Na wspólnym zebraniu prezydium Komisji Kultury i Sztuki Sejmu i prezydium KR RTK w lutym 1984 r. rozmawiano o warunkach działania towarzystw, o potrzebie likwidacji barier utrudniających rozwój polskiego ruchu regionalnego. Rada postulowała zmiany dotyczące działalności gospodarczej organizacji społecznych, uwolnienia od podatków dochodowych i zgody na działalność usługową. Niestety, ten głos nie został uwzględniony. Wprowadzono przepisy jeszcze bardziej niekorzystne dla stowarzyszeń.
Nawet interwencje Witolda Młyńczaka, zastępcy przewodniczącego Rady Państwa, nie spowodował zmiany negatywnego stosunku władz państwowych do demokratycznie wybranej KR RTK. Przewodniczący Rady był wzywany siedmiokrotnie do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych do dyrektora departamentu p. Zaręby, który żądał rozwiązania Rady i zaniechania działalności.
Działalność KR RTK przypadła na trudny czas. Nie mogła podjąć w pełni zadań, gdyż jako organ nie zarejestrowany w stanie wojennym miała zakaz podejmowania prac. W grudniu 1983 r. KR RTK opracowała swój statut i podjęła starania o rejestrację. W Warszawie odmówiły przyjęcia do siebie siedziby KR RTK Warszawska Rada Towarzystw Kultury oraz Towarzystwo Przyjaciół Warszawy. Zgodę wyraziło natomiast Dolnośląskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne na udostępnienie swojej siedziby we Wrocławiu. Niestety, dwukrotnie wojewoda wrocławski jako organ rejestrujący odmówił zarejestrowania KR RTK tłumacząc to faktem istnienia podobnej Rady przy Ministerstwie Kultury i Sztuki. MSW natomiast podtrzymało decyzję wojewody wrocławskiego. Cztery pierwsze lata KR RTK to zmagania o jej istnienie, o spełnienie woli 300 przedstawicieli towarzystw uczestniczących w II Kongresie RTK, to okres walki o prawo do samodzielnego reprezentowania interesów towarzystw działających w Polsce. Nie uwzględniono faktu udzielenia w ciągu dwóch tygodni przez 2/3 ogółu istniejących towarzystw, tj. ponad 460 złożonych deklaracji, poparcia dla zapisu w projekcie statutu KR RTK w następującym brzmieniu: „KR RTK stanowi płaszczyznę porozumiewawczą towarzystw regionalnych i z ich upoważnienia reprezentuje wspólne problemy ruchu społeczno-kulturalnego wobec społeczeństwa, organów państwowych i organizacji politycznych”.
Nie było zgody władz państwowych na prawne usankcjonowanie KR RTK. Podjęta natomiast została próba podporządkowania towarzystw regionalnych Patriotycznemu Ruchowi Odrodzenia Narodowego. PRON w marcu 1984 r. zorganizował w Warszawie Krajowe Forum Działaczy Regionalnych Towarzystw Kultury, na którym wicemarszałek Sejmu Jerzy Ozdowski proponował towarzystwom „patronat prawny”. Wygłaszający referaty Dzierżymir Jankowski i Anatol Jan Omelaniuk nie podjęli sugestii i uzasadniali po-trzeb szanowania samorządności w ruchu społeczno-kulturalnym i partnerskiego traktowania stowarzyszeń regionalnych. Anatol Jan Omelaniuk przeciwstawiał się tendencjom narzucania towarzystwom gorsetu przez organy administracji państwowej, PRON i ograniczaniu ich samodzielności. Żądał też usunięcia ograniczeń natury prawno-finansowej i stworzenia warunków do rozwijania przez towarzystwa samorządnej działalności statutowej. W podobnym duchu były wypowiedzi uczestników Forum, reprezentantów towarzystw.
Na zwołanym posiedzeniu Narodowej Rady Kultury 12X11984 r. na temat „Aktualna sytuacja ruchu społeczno-kulturalnego w Polsce”, w którym też uczestniczyło 20 członków KR RTK, przewodniczący Anatol Jan Omelaniuk w wygłoszonym przemówieniu powiedział, że „…żywotność ruchu towarzystw regionalnych i ich rozwój następować będzie wtedy, gdy w polityce kulturalnej państwa społeczny ruch kulturalny uznany zostanie na równi z systemem instytucji kultury, gdy państwowe władze, także lokalne, umożliwią regionalnym towarzystwom nie tylko wypełnianie luki, gdy ruch towarzystw społeczno-kulturalnych przestanie być; pożądany tylko jako element zdobiący politykę kulturalną, a będzie traktowany jako istotna siła kulturotwórcza”. Upomniał się także w imieniu KR RTK o wydanie aktu prawnego o mocy moralnej, który podkreśli specyfikę towarzystw kulturalnych, jako swoistą formę samorządu w kulturze. Zaapelował też o pomoc w tworzeniu koniecznej bazy materialnej dla towarzystw.
Mimo braku legalizacji, KR RTK podejmowała swoją programową działalność. Jednym z ważniejszych zadań realizowanych przez Radę na przełomie lat 1981/82 było udostępnienie uchwały II Kongresu RTK wszystkim towarzystwom działającym w Polsce. Uchwała głosząca samodzielność, samorządność i niezależność towarzystw regionalnych oraz odrodzenie regionalizmu została przesłana krajowym władzom państwowym, ówczesnym partiom politycznym oraz radom narodowym szczebla wojewódzkiego.
KR RTK współdziałała z Ministerstwem Pracy i Spraw Socjalnych w sprawie wynagrodzeń pracowników biur towarzystw regionalnych. W konsultacjach na temat zarządzeń regulujących płace w organizacjach społecznych uczestniczył Jan Wojciechowski, on też współpracował ze Związkiem Zawodowym Pracowników Kultury i Sztuki.
Ważnym dorobkiem było zlecenie doc. Januszowi Romulowi z Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu napisania broszury „Ustawa o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego i jej znaczenie dla pozycji i funkcji regionalnych towarzystw kultury”, która została wydana przez redakcję DTSK i rozprowadzona do wszystkich towarzystw.
KR RTK wspólnie z Dolnośląskim Towarzystwem Społeczno-Kulturalnym i Wałbrzyskim Towarzystwem Społeczno-Kulturalnym zorganizowała 12 i 13 XI 1982 r. w Henrykowie Ogólnopolską sesję naukową pt. „Kultura jako element stylu życia mieszkańców wsi”. W sesji wzięło udział 80 działaczy z regionalnych towarzystw kultury z całego kraju. Plon tej sesji został opublikowany w specjalnym wydawnictwie i rozesłany do różnych instytucji zajmujących się kulturą w kraju.
Aktywny był udział KR RTK w dyskusji nad projektem ustawy o upowszechnianiu kultury. Niewątpliwą zasługą tej Rady było spowodowanie konkretnego zapisu o regionalnych towarzystwach kultury w formie ustawy o upowszechnianiu kultur.
Nawiązano współpracę z Komitetami Porozumiewawczymi Związków Twórczych i Stowarzyszeń Naukowych: warszawskim, wrocławskim, poznańskim i gdańskim. Delegacja KR RTK w składzie: Jan Engel (Wałbrzych), Dzierżymir Jankowski (Poznań), Janusz Koniusz (Zielona Góra), Janusz Kopeć (Katowice) i Anatol Jan Omelaniuk (Wrocław) uczestniczyła w Kongresie Kultury Polskiej w grudniu 1981 r. i złożyła zapis do projektu uchwały dotyczący regionalnych towarzystw kultury. Proponowano traktowanie regionalnych towarzystw kultury jako istotne ogniwa systemu kultury w kraju oraz gwarantowanie im samo-dzielności w działaniu.
Zwrócono się do Ministerstwa Kultury i Sztuki z wnioskiem o powołanie ogólnopolskiego pisma zajmującego się społecznym ruchem kulturalnym, przedstawiając projekt założeń takiego pisma Niestety, Minister nie uwzględni tego wniosku w planach wydawniczych, argumentując to trudnościami w poligrafii i brakiem papieru. W związku z tym nawiązane były kontakty z redakcjami: „Tygodnika Kultury” i „Inspiracji”, które podejmowały na swoich famach tematy’ ruchu regionalnego.
KR RTK nie mogąc uzyskać legalizacji samodzielnego istnienia i pod silną presją polityczną wywieraną na część jej członków przyjęła 11 V 1985 r. propozycję połączenia się z Zespołem ds. Regionalnych Towarzystw Kultury Narodowej Rady Kultury i Rady ds. Regionalnych Towarzystw przy Ministerstwie Kultury i Sztuki i utworzyła Zespół Regionalnych Towarzystw Kultury przy NRK, który uzyskał akceptację III Kongresu RTK w Poznaniu. W latach 1985–1990 część członków b. KR RTK uczestniczyła w pracach tegoż ze-społu. Zespołowi przewodniczył Czesław Niedzielski a wiceprzewodniczącym byli Dzierżymir Jankowski i Anatol Jan Omelaniuk.
Punktem zwrotnym był IV Kongres Regionalnych Towarzystw Kultury w Lublinie (15–17 IX 1990 r.), który reaktywował krajową reprezentację regionalnych towarzystw z rachowaniem wypracowanych formuł programowych i organizacyjnych na II Kongresie w Nowym Sączu i nadał jej nieco zmienioną nazwę – Rada Krajowa Regionalnych Towarzystw Kultury. Przewodniczącym tej reaktywowanej rady został ponownie Anatol Jan Omelaniuk z Wrocławia.
RK RTK nawiązując do uchwał II Kongresu w Nowym Sączu spełnia rolę krajowej reprezentacji całego ruchu stowarzyszeń regionalnych i stwarza warunki rozwoju i skutecznego ich działania. Drugim celem jest pobudzanie rozwoju ruchu regionalnego towarzystw kulturalnych w Polsce i umacnianie organizacyjne i programowe już istniejących.
RK RTK inspiruje, poprzez towarzystwa regionalne, działania na rzecz wszechstronnego rozwoju „małych ojczyzn” i regionów historyczno-kulturowych. We współpracy z samorządami terytorialnymi realizuje idee lokalizmu kierując się w swoich przedsięwzięciach zasadą subsydiarności. Zabiega o pozyskanie jak najliczniejszego gremium przyjaciół do działania w ruchu regionalnym.
Zmiany zachodzące w kraju uświadomiły Radzie Krajowej Regionalnych Towarzystw Kultury konieczność nowego spojrzenia na role ruchu stowarzyszeniowego w budzeniu świadomości lokalnej i regionalnej, jako niezbędnego elementu kształtowania emocjonalnego stosunku do „małych ojczyzn”, bez którego niemożliwe jest funkcjonowanie społeczności lokalnych w duchu samorządności. Wobec nikłej wiedzy o regionalizmie konieczne stało się wypracowanie zasad teoretycznych, odpowiadających wyzwaniom XXI w. i adresowanych do społecznego ruchu kultury.
Formą upowszechniania wiedzy, popularyzacji idei regionalizmu i wymiany myśli programowej były konferencje, zjazdy i spotkania regionalne sprawdzone i akceptowane w środowisku. Działania te miały również stwarzać okazje do prezentacji dorobku środowiskowego i rozbudzać poczucie tożsamości regionalnej. Przyczyniły się również do wzrostu liczby towarzystw, szczególnie w środowiskach wiejskich i małych miast.
Rada Krajowa Regionalnych Towarzystw Kultury wspólnie z Krajowym Ośrodkiem Dokumentacji RTK, który powstał w 1983 r. i we współpracy z regionalnymi towarzystwami w różnych regionach kraju w latach 1999–2001 zorganizowała 81 różnych konferencji krajowych dla regionalistów zrzeszonych w towarzystwach oraz 77 konferencji regionalnych.
Dla przykładu do nich należą:
- Spotkania Regionalne poświęcone ważnym zagadnieniom w działalności programowej, jak; współdziałanie towarzystw regionalnych z samorządami gminnymi, podział administracyjny kraju, rola inteligencji w środowisku, uczestnictwo w kulturze ludności wiejskiej i małych miast, działalność stowarzyszeń regionalnych na pograniczu wielokulturowym, społeczna opieka nad zabytkami architektury, ochrona krajobrazu kulturowo-przyrodniczego. W spotkaniach odbywających się w różnych miejscowościach kraju (forma wędrująca) uczestniczą regionaliści – liderzy stowarzyszeń. W zorganizowanych 16 Spotkaniach brało udział ponad 1200 osób.
- Fora Regionalistyczne będące formą debaty naukowej z udziałem uczonych. Odbyły się debaty dotyczące takich zagadnień, jak ustrój państwa polskiego a regionalizm (Serock); regionalizm a gospodarka (Poznań); regionalizm kulturowy (Białystok); czy regionalizm jest ideologią dla młodzieży (Jawor); regionalizm a rodzina (Kalwaria Zebrzydowska i Szczawno Zdrój); samorząd terytorialny a ruch regionalny (Gdańsk, Siemiatycze); historia regionalna (Sandomierz); integracja europejska a regionalizm (Warszawa).
Wydarzeniem o znaczeniu historycznym było opracowanie i uchwalenie na V Kongresie Regionalnych Towarzystw kultury w 1994 r. we Wrocławiu Karty Regionalizmu Polskiego, w której znajduje się zapis istoty polskiego współczesnego regionalizmu oraz Deklaracji Programowej Regionalistów Polskich – 2006 ogłoszona na VIII Kongres Regionalnych Towarzystw Kultury w Warszawie.
Mimo trudności finansowych szczególne miejsce w programie RK RTK zajmuje działalność wydawnicza. Książka zawsze miała szczególne miejsce w działalności towarzystw. Jest to najbardziej efektywna i trwała forma upowszechniania dorobku ruchu społeczno-kulturalnego, najnowszych badań dotyczących regionalizmu, prezentowanych na konferencjach i zjazdach regionalnych. Część wydawnictw adresowanych bezpośrednio do towarzystw spełnia funkcje informacyjne: Komunikaty Rady Krajowej (1987–1997); Informator KOD (nr 1–13 z lat 1984–2001), który zawiera również zestawienie bibliograficzne, charakterystykę poszczególnych towarzystw, artykuły problemowe itp.
Po roku 1989 zaistniały warunki do podejmowania szerszej problematyki nowoczesnego regionalizmu w serii Prace KOD RTK. W tej serii ukazały się dotychczas 34 pozycje, których znaczenie wykracza poza tradycyjne rozumienie regionalizmu kulturowego. Pionierski charakter miała książka Regionalizm Polski – tradycje i współczesność, obejmująca całość problematyki (od zagadnień gospodarczych po ruch społeczno-kulturowy).
Znaczna część publikacji poświęcona została różnym aspektom regionalizmu: edukacji regionalnej i kulturalnej, ochronie dziedzictwa narodowego na pograniczach etnicznych, zachowaniu krajobrazu kulturowego, problemom tożsamości „małych ojczyzn”.
W swym dorobku Ośrodek Administracji Regionalnych Towarzystw Kultury ma 69 publikacji własnych i 19 wydanych we współpracy z towarzystwami o łącznej objętości 965 arkuszy drukarskich (15 440 str.) i na-kładzie 154 050 egz. Książki te przesyłane są do wszystkich regionalnych towarzystw na terenie kraju, ważniejszych bibliotek, uczelni i instytucji zajmujących się problematyką regionalną.
Szczególne znaczenie wydawnictwa te maja dla działaczy ruchu stowarzyszeniowego. Przed 10 laty nasza wiedza o regionalizmie była skromna i ograniczała się w zasadzie do problemów kultury. Szersza znajomość regionalizacji była udziałem wąskiego grona badaczy, a sam temat, w okresie PRL, uważano za niezgodny z założeniami polityki państwa. W ciągu tych 10 lat udało się stworzyć bibliotekę wiedzy o regionalizmie, odpowiadającej wyznaniom czasu przyszłego, zwłaszcza zaś perspektywie otwarcia przestrzeni europejskiej (m.in. Tożsamość narodowa a ruch regionalny w Polsce; Integracja europejska a ruch regionalny w Polsce). Stowarzyszenia wysoko oceniają zarówno znaczenie działalności wydawniczej, jak i sesje oraz konferencje. Znalazło to wyraz w uchwale VI Kongresu Regionalnych Towarzystw Kultury (Radom 1998).
Po 21 latach działalność KR RTK jako organu bez osobowości prawnej wolą członków RK RTK i postulatu Ministra Kultury w dniu 23 maja 2002 r. odbyło się w Warszawie zebranie założycielskie RSR RP, organizacji działającej na podstawie prawa o stowarzyszeniu.
Komitet założycieli w składzie: Aleksander Kociszewski, Anatol Jan Omelaniuk, Stanisław Słopień z upoważnienia Rady Krajowej Regionalnych Towarzystw Kultury i Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych RP przedłożyli na VII Kongresie Regionalnych Towarzystw Kultury w Gorzowie Wlkp. wniosek o wygaśniecie formuły organizacji reprezentacji regionalistów przez RK RTK i powierzenie misji krajowej reprezentacji stowarzyszeń przez RSR RP. VII Kongres przyjął wnioski. Od 21 września 2002 Rada Krajowa RSR RP jest jedynym z woli Kongresu reprezentantem towarzystw regionalnych w Polsce, która zgodnie z ogłoszonym statutem kontynuuje idee RK RTK.
Po 2003 r., gdy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjęło decyzję o włączeniu KOD RTK w strukturę Narodowego Centrum Kultury bez zadań na rzecz stowarzyszeń regionalnych i bez dotacji na działalność RSR RP wówczas Rada Krajowa zabiegała u władz państwowych o utrzymanie z budżetu państwa instytucji kulturalnej wspomagającej ruch stowarzyszeń regionalnych, będącej zarazem oparciem materialnym dla Rady krajowej. Żądano bez skutku reaktywowania działalności b. KOD RTK w Ciechanowie. zabiegano ze skutkiem pozytywnym powstania w Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego, w oparciu o zbiory KOD RTK, Instytutu Regionalizmu. W latach 2006–2010 skierowano do Rządu i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prośbę o utworzenie Instytutu Kultury Regionalnej. Prośba ciągle jest bez odpowiedzi. Kierowane były do premiera, marszałka sejmu wnioski o stworzeniu warunków materialnych umożliwiających działalność towarzystwa w tym nowelizacji prawa.
Odbywały się 2–3 razy w roku rozmowy Rady Krajowej z kierownictwem MKiDN o sytuacji RK RSR RP i jej trudnościach. Składano wnioski o dofinansowanie zadań programowych. Niestety większość wniosków nie uzyskiwało akceptacji. Podobnie w ciągu ponad 15 lat systematycznie omawiano kwestię edukacji regionalnej w szkołach z kierownikiem MEN. Realizowano program „Dziedzictwo kulturowe w regionie” i opracowano nową inspirację programową „Mówiąc ojczyzna” – kształtowanie polskiej tożsamości i wy-chowanie patriotyczne. Odbywały się konferencje w Sejmie i Senacie RK RTK wspólnie z Komisją Kultury Sejmu zorganizowało w roku 2000 spotkanie ponad 100 regionalistów, w których brało udział również marszałek sejmu Maciej Płażyński. Spotkanie odbyło się w 200 rocznicę powstania Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Członkowie RK RSR RP w ostatnich 8 latach odbywali rozmowy m.in. z: wicemarszałkiem senatu Markiem Ziółkowskim, przewodniczącym parlamentarnego klubu PSL Stanisławem Żelichowskim oraz przewodniczącymi komisji kultury Sejmu: Jerzym Wanderlichem i Janem Marią Jackowskim. W trakcie spotkań postulowano potrzebę stworzenia w Polsce korzystnych warunków prawno-materialnych dla działalności stowarzyszeń. Ukazywano rolę towarzystw regionalnych w środowiskach lokalnych i potrzebę lepszej współpracy z samorządami terytorialnymi.
Dzięki rozwojowi ruchu stowarzyszeń regionalnych czterokrotnie powiększono ich liczbę w ostatnich 30 latach ożywiona została problematyka regionalna, a słowa „ojcowizna”, „mała ojczyzna”, „kultura regionalna”, „zakorzenienie”, „dziedzictwo” czy „tradycja regionalna” są treścią działań towarzystw regionalnych w różnych przestrzeniach, w gminach, miastach lub na obszarze ziem i regionów. Rady spełniały wolę II Kongresu RTK w Nowym Sączu. Powstała jednolita krajowa reprezentacja działająca na rzecz regionalizmu w Polsce i służąca rozwojowi stowarzyszeń regionalnych. Zachowano jedność ruchu regionalnego. Nie doszło do jej rozbicia ani podporządkowania jakimkolwiek partiom politycznym. Zachowana jest samo-dzielność. Z wielką konsekwencją zachowano własną niezależność. W granicach swoich możliwości. Krajowa Reprezentacja Regionalnych Towarzystw wypełnia jedynie służebną rolę w stosunku do stowarzyszeniowego ruchu regionalnego.
Zapraszamy na stronę Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych Rzeczypospolitej Polskiej
