“Muzeum na kółkach” to nowoczesny projekt edukacyjny, organizowany przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie, polegający na eksponowaniu w poszczególnych miastach i gminach interaktywnego pawilonu wystawienniczego prezentującego historię Żydów. Celem projektu i wystawy jest edukowanie o wielowiekowym współistnieniu społeczności polskiej i żydowskiej, a także przedstawianie i wyjaśnianie zagadnień związanych z kulturą, tradycjami oraz życiem codziennym Żydów na ziemiach polskich. Wizycie pawilonu towarzyszą warsztaty edukacyjne organizowane przez animatorów z POLIN oraz miejscowych edukatorów, wykłady, spacery, koncerty, projekcie filmów oraz szeroko pojęte wydarzenia kulturalne skupione wokół tradycji żydowskiej.
Nowoczesna ekspozycja połączona z bogatym programem edukacyjnym w telegraficznym skrócie przybliży historię tysiąca lat dziejów społeczności żydowskiej w Polsce. Inauguracja projektu odbyła się 26 czerwca 2014 roku w Warszawie. Do kwietnia 2016 roku „Muzeum na kółkach” odwiedziło 47 miejscowości. W dniach 23–25 sierpnia 2016 roku dzięki współpracy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN z Miastem Kutno Muzeum gościło w Kutnie.
Centralnym punktem wystawy była interaktywna mapa Kutna. Opisane zostały na niej ważne miejsca związane z lokalną historią żydowską. Poprzez trójwymiarową makietę sztetla (małe skupisko miejskie zachowujące tradycyjną obyczajowość żydowską) przybliżane są najważniejsze miejsca typowego polsko-żydowskiego miasteczka. Animatorzy opowiadają również o jidysz, hebrajskim i polskim – trzech współistniejących i przenikających się językach, którymi posługiwali się polscy Żydzi.
|
Wydarzenia zorganizowane przez koordynatora podczas wizyty “Muzeum na kółkach” w Kutnie 23-25 sierpnia 2016, Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego
23.08 10:00 Spacer śladami kutnowskich Żydów; start z Dworku Modrzewiowego (siedziby TPZK); ul. Narutowicza 20 14:00 Uroczyste otwarcie „Muzeum na kółkach”, Plac marszałka Józefa Piłsudskiego14.00-20.00 wystawa „Muzeum na kółkach”, Plac marszałka Józefa Piłsudskiego 19:00 Koncert multimedialny muzyki żydowskiej w wykonaniu Marka Ravskiego i Rafała Grząki, Scena, Plac marszałka Józefa Piłsudskiego 8:00-20:00 Wystawa „Z narażeniem życia”. Kutnowski Dom Kultury (hall), ul. Żółkiewskiego 4
24.08 14:00-20:00 wystawa „Muzeum na kółkach”, Plac marszałka Józefa Piłsudskiego 14:00-20:00 Czytanie przez mieszkańców Kutna powieści „Miasteczko” Szaloma Asza 17:00 Spacer śladami kutnowskich Żydów, start z Dworku Modrzewiowego (siedziby TPZK); ul. Narutowicza 20 8:00-20:00 Wystawa „Z narażeniem życia”, Kutnowski Dom Kultury (hall), ul. Żółkiewskiego 4
25.08 14:00-20:00 wystawa „Muzeum na kółkach”, Plac marszałka Józefa Piłsudskiego 18:00-19:30 Film „Kutno” Agnieszki Arnold, Centrum Teatru, Muzyki i Tańca, ul. Teatralna 1 20:00 Uroczyste zamknięcie wystawy „Muzeum na kółkach”, Plac marszałka Józefa Piłsudskiego 8:00-20:00 Wystawa „Z narażeniem życia”. Kutnowski Dom Kultury (hall), ul. Żółkiewskiego 4
Podczas całego pobytu „Muzeum na kółkach” można było również zobaczyć wystawę plenerową „Początek końca. Tragedia kutnowskich Żydów” przygotowaną przez Muzeum Regionalne w Kutnie, która była dostępna dla zwiedzających przez cały dzień na Placu marszałka Józefa Piłsudskiego.
Czytanie powieści Szaloma Asza “Miasteczko” Spacer śladami kutnowskich Żydów
Konferencja podsumowująca projekt “Muzeum na kółkach” Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN zaprosiło koordynatorów na konferencję podsumowującą trzeci, czwarty oraz piąty sezon podróży projektu „Muzeum na kółkach” (kwiecień 2016 – kwiecień 2017). Konferencja odbyła się 21 kwietnia 2017 roku w siedzibie Muzeum. W konferencji uczestniczyła Bożena Gajewska (TPZK) – koordynator wizyty „Muzeum na kółkach” w sierpniu 2017 roku. Uczestnicy konferencji zwiedzili także wystawę czasową prezentowaną w POLIN pn. “Szafa grająca! Żydowskie stulecie na szelaku i winylu”. Wystawa “Szafa grająca! Żydowskie stulecie na szelaku i winylu”, prezentowana w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN opowiada o historii fonografii, rozkwicie muzyki popularnej i jej gatunków w XX wieku oraz bada związek tej historii z żydowskim doświadczeniem XX wieku, pokazując między innymi, jak znaczny udział w tym procesie mieli producenci, kompozytorzy i artyści żydowskiego pochodzenia. Pod koniec XIX wieku Emil Berliner, niemiecko-żydowski imigrant w Stanach Zjednoczonych, wynalazł gramofon i płytę. To odkrycie zapoczątkowało erę masowej rozrywki. Dzięki płytom z winylu i szelaku muzyka przekroczyła granice krajów i kontynentów, a z artystów uczyniła gwiazdy, które zawładnęły świadomością tłumów. W utrwalonych na czarnych płytach nagraniach odzwierciedlenie znalazły wszystkie doświadczenia epoki, jej utopie i katastrofy, iluzje i nadzieje. 
Wystawa „Szafa grająca! Żydowskie stulecie na szelaku i winylu” czynna była do 29 maja 2017 roku. Piszemy o tej wystawie, bo warto ją zobaczyć. Zawiera ona wątek łączący ją z Kutnem… W 1935 roku Moses Asch – syn żydowskiego pisarza Szaloma Asza założył studio nagraniowe w Nowym Yorku w celu nagrywania piosenek teatru jidysz i żydowskiej muzyki ludowej. W 1939 roku studio przekształciło się w Asz Recordings. 
|
⇒ Koordynatorem wizyty “Muzeum na kółkach” w Kutnie była Bożena Gajewska.
⇒ Więcej informacji na stronie internetowej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie:
http://www.polin.pl/muzeumnakolkach oraz na Facebooku „Muzeum na kółkach”: https://www.facebook.com/muzeumnakolkach
⇒ Projekt Muzeum na kółkach realizowany jest w ramach programu “Żydowskie dziedzictwo kulturowe”, dzięki wsparciu udzielonemu z funduszy norweskich i EOG przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię.
