Święto Róży w Kutnie

„Gdańsk ma Jarmark Dominikański, Poznań – Jarmark Świętojański, a nasze kochane Kutno Jarmark Różany.” Te słowa dyrektora KDK Jerzego Papiewskiego od 1979 roku otwierały Kutnowski Jarmark Różany.

Pierwsza wystawa róż w Kutnie odbyła się w dniu 10 września 1968 roku w Klubie Międzyspółdzielnianym „Na Górce” z inicjatywy Leszka Wituszyńskiego. Tak wspomina ją jej organizatorka Franciszka Gondek: Pewnego dnia Leszek przyniósł „Na Górkę” dwa duże bukiety róż: jeden dla swojej dziewczyny, drugi podarował mnie. Dziękując mu powiedziałam: „Szkoda, że te piękne kwiaty z hodowli twojego ojca, znane są w świecie z różnych wystaw, a mieszkańcy Kutna niewiele o nich wiedzą i nie mogą ich podziwiać.” Leszek na to: „Mogą się dowiedzieć i zobaczyć, ale czy da pani lokal? Ta piękna sala w centrum miasta doskonale nadaje się na wystawę”.

Plakat z I Kutnowskiego Jarmarku Różanego, z archiwum KDK

Uroczystego otwarcia dokonał naczelnik miasta. Wystawa trwała trzy dni, a ludzie stali w kolejce do wejścia, czyli na ulicy, przez wiele godzin. Przez dużą, piękną salę przewinęło się kilka tysięcy osób. Wystawcami byli: pan Bolesław Wituszyński, jego brat Henryk oraz Aron Eizyk. Jak wiem był to pierwszy w ogóle hodowca róż w Kutnie. Miał duże ogrody kwiatowe zwłaszcza róż na osiedlu Azory. (…) W czasie jednej z rozmów Kazimierz Jóźwiak, ówczesny kierownik Zespołu Pieśni i Tańca, a późniejszy dyrektor KDK zapytał mnie, czemu nie organizujemy kolejnych wystaw róż? Wyjaśniłam, że w warunkach naszego klubu nie jest to możliwe: piękny dębowy parkiet został w wielu miejscach uszkodzony przez podlewanie i zraszanie kwiatów. Pan Jóźwiak powiedział, że będzie starał się kontynuować wystawy każdego roku. Tak też się stało.”
Kutnowski Dom Kultury rozpoczął działalność w 1972 roku, a w dniach 20 i 21 września 1975 roku odbył się pierwszy Kutnowski Jarmark Różany. Kazimierz Jóźwiak nawiązał kontakt z Ireną Gołębiowską – prezesem Polskiego Towarzystwa Miłośników Róż. W Kutnie motorem przedsięwzięcia był Bolesław Wituszyński. Wystawcami róż do 1980 roku byli: Bolesław Wituszyński, Henryk Wituszyński, Mieczysław Albiński. Wystawa róż, kiermasz i festyn w Parku Traugutta – tak na wiele lat ówcześni organizatorzy wyznaczyli szkielet imprezy. Całością do 1978 roku kierował dyrektor Kazimierz Jóźwiak, od 1979 roku Jerzy Papiewski. Od roku 1990 tradycję organizowania Święta Róży kontynuowała Teresa Mosingiewicz, a obecnie Radosław Rojewski.

I Kutnowski Jarmark Różany, z archiwum KDK

Róże i florystyka

Po raz pierwszy róże w kompozycjach pokazaliśmy w końcu lat 80. Nie używało się wtedy słowa florystyka, a jednak śmiałe jak na owe czasy kompozycje róż i rozmaitych polnych chwastów wykonał pan Adam Uliński z Warszawy.

Na początku lat 90. współpracowaliśmy z panią Magdaleną Zembrzuską z Warszawy i podziwialiśmy jej eleganckie kompozycje różane wykonane w… metalowych popielniczkach na nóżce. Kto je dziś pamięta?

A florystyka wkroczyła na wystawy róż w 1995 roku wraz z Anną Nizińską i Klubem Florystów Polskich.

Róże i sponsorzy

Jarmark Różany nie znał słowa sponsor. Wystawcy uważali, że to zaszczyt pokazać swe róże w Kutnie u boku panów Albińskiego i Wituszyńskiego, wazony pożyczało Polskie Towarzystwo Miłośników Róż, zespoły występowały „za obiad”. Czy były jakieś koszty? Pewnie tak, ale nie zdobywało się pieniędzy od firm.

Pierwszy raz na Kutnowskim Jarmarku Różanym zarobiliśmy w 1985 roku wprowadzając przy wtórze totalnej krytyki bilety na wystawę róż. Nie było jeszcze Internetu i wszechobecnych komentarzy na forach więc udawaliśmy, że krytyki nie słyszymy i bilety się przyjęły.

Pierwsi znaczący i bardzo hojni sponsorzy pojawili się wraz z wolnym rynkiem – były to firmy Vester, Rolmasz, Polfa i ARRK.

Wydawnictwa różane

Pierwszy folder Święta Róży wydaliśmy w 1993 roku – format A4, druk na powielaczu, nakład… jeszcze teraz czasem kserujemy. Pierwszy profesjonalnie wydany folder ze zdjęciami i reklamami ukazał się z okazji 20-lecia Święta Róży w 1994 roku. Skład i druk wykonała drukarnia Agpress Adama Łukawskiego z Płocka.

Pierwszy oryginalny projekt fotograficzny plakatu Święta Róży wykonał w 1995 roku Witold Szafrański fotografując róże w ogrodzie Pana Bolesława Wituszyńskiego, a pierwsze logo imprezy (obowiązujące po modyfikacjach do dziś) narysowała ręcznie Agnieszka Dąbrowska.

Róże i gadżety

Fajansowe talerze włocławskie ręcznie malowane były upominkiem wręczanym wystawcom i wszystkim czynnie zaangażowanym w organizację Jarmarku Różanego. Fajans włocławski był bardzo modny, a więc upominek był prestiżowy. Jarmarkom Różanym towarzyszyły też znaczki przypinane do ubrania.
W 1994 roku jedwabne chusteczki i szaliczki z różą zaprojektowała dla nas Anita Grabowska z Torunia. Rok później toruńska rzeźbiarka Joanna Bebarska zaprojektowała medal pamiątkowy. Był jeszcze dyplom ręcznie malowany przez Jarosława Gorzelaka, widokówki różane zaprojektowane przez Tomasza Skuzę, ręcznie wykonane różane cukierki. Była wręczana statuetka Przyjaciela Róży ręcznie malowana przez Agnieszkę Dąbrowską, Martę Fijałkowską i Jarosława Makowskiego.