W Kutnowskich Zeszytach Regionalnych w 2005 roku ukazał się artykuł Mirosława Pisarkiewicza (Towarzystwo Naukowe Płockie Oddział w Łęczycy) pt. „Groby szlacheckie i ziemiańskie na rzymskokatolickich cmentarzach regionu kutnowskiego”. Poniżej publikujemy kolejny fragment tego artykułu:
Strzegocin
Podobnie jak w Łękach Kościelnych, w Strzegocinie istnieją także dwa cmentarze – nieczynny przykościelny i czynny – parafialny. Przy kościele pod wezwaniem świętych Bartłomieja i Wojciecha zachowały się pozostałości dawnego cmentarza funkcjonującego do około połowy XIX wieku, kiedy to najprawdopodobniej cmentarz zlikwidowano. Kiedy natomiast powstał cmentarz parafialny – trudno ocenić, być może istniał równolegle z przykościelnym, na którym chowano dobrodziejów kościoła, a pozostałych mieszkańców na parafialnym. Obok kościoła szczególne wrażenie sprawia neoklasycystyczny pomnik ze wspaniałą bordiurą u szczytu. Jego projekt jest niemal identyczny z pomnikiem, który istniał w Łęczycy do 1985 roku. Łęczycki monument postawiono około 1840 roku na grobie Petronelli z Borettich Bethier – żony budowniczego powiatu łęczyckiego. Monument w Strzegocinie posiada, podobnie jak ten łęczycki płaskorzeźbione pochodnie skierowane płomieniami w dół umieszczone pod epitafium. Na znak gasnącego życia. Marmurowe epitafium zawiera sygnaturę J. Susłowskiego (?) z Warszawy przy ul. Powązki. Ciekawostką jest podobna sygnatura Jana Susłowskiego lub Ścisłowskiego z Warszawy na epitafium napoleończyka Szymona Nowickiego († 1818) w kościele bernardyńskim w Łęczycy. Kapitan Nowicki zginął w pojedynku z Józefem Bemem o … psy myśliwskie. Pod strzegocińskim pomnikiem pochowano Jana Nepomucena Wodzińskiego (19 III 1777 – 14 III 1841) – dziedzica dóbr Ktery i Zieleniew. Epitafium zawiera ponadto następującą formułę: „Wdzięczni dobroczyńcy swemu synowie Tomasz i Józef Wodzińscy ten pomnik mu położyli. Przechodniu połącz z ich modłami pobożne za duszę jego westchnienie”. Pomnik łęczycki i strzegociński prócz spoczywających pod nimi osób różni jeden zasadniczy element. Na strzegocińskim pomniku umieszczono na jego podstawie wypukłorzeźbioną tarczę herbową zwieńczoną koroną z klejnotem. Na tarczy odkuto herb Jastrzębiec. Tarcza okolona jest panopliami, które być może są sugestią, że zmarły był uczestnikiem wojen lub powstań.
Opodal wystawiono klasycystyczny obelisk, na którego górnej części wyryto napis: „Zwłokom Tomasza Bożawola Górskiego familia ten pomnik poświęca 11 sierpnia 1811 roku w 75 wieku swego”.
Na wprost absydy świątyni przystawiono do ogrodzenia grobowiec z dwiema jednakowymi płytami ozdobionymi czaszkami i skrzyżowanymi piszczelami. Lewe epitafium poświęcono Maryannie z Wardęskich Małachowskiej (l. 77 – † 1826). Na prawym znalazła się następująca inskrypcja: „Tu leży Antoni Górski dziedzic dóbr Strzegocin, Kollator kościoła tutejszego, Pułkownik Artylerii Woysk Polskich, Kawaler Krzyża Woysk i Legii Honorowey, zmarły 9 III 1835, lat 65, żona wraz z dziećmi”.
Około 500 metrów na zachód od kościoła mieści się cmentarz parafialny. Niemal na wprost kaplicy cmentarnej umiejscowiono grobowiec z dwiema marmurowymi płytami ułożonymi płasko nad wejściem do krypt. Na płytach umieszczono epitafia z nabijanych liter z metalu. Na lewej płycie podano dane Ludwika Orsettiego (ur. w Oporowie 6 VIII 1979 – zasnął w Bogu w Gledzianowie 7 VI 1914) – właściciela dóbr Gledzianów. Na płycie z prawej strony umieszczono napis; „Karolina z Orsettich Zabłocka urodzona w Lesznie 30 października 1831 roku zgasła w Gledzianowie 6 września 1905 roku. Kochająca córka prosi o Zdrowaś Marya dla najlepszej Matki”. Z tyłu grobowca umieszczono na wielostopniowej podstawie ponad trzymetrowej wysokości krzyż z marmuru, na którego podstawie znalazły się dwa ryte konturowo herby. Nad kartuszami umieszczone są korony i klejnoty. Na tarczach herbowych zastosowano szrafowanie. Nad koroną lewą (Ludwika Orsettiego) umieszczono klejnot przedstawiający niedźwiedzia, a nad koroną prawą (Karoliny z Orsettich Zabłockiej) lwa. Lewy herb to Złotokłos w uszczerbionej odmianie (patrz: Oporów). Prawy zaś to Łada Zabłockich. Oba herby są wyjątkowo precyzyjnie wyryte.
Przy ogrodzeniu od strony kościoła znajduje się piaskowcowy pomnik na schodkowej podstawie. U jego szczytu umieszczono przepiękną wypukłorzeźbioną, we wklęsłym medalionie, rozetę kwiatową. Spoczął tutaj Apolinary Pomian – Grabski, właściciel dóbr Kuchary, były Sędzia Pokoju, (l. 73 – † 19 IV 1879). Kilka metrów na lewo znajduje się zbliżony stylistycznie monument z piaskowca z epitafium Ignacego Pomian – Grabskiego (patrz – M. Pisarkiewicz, Z dziejów rodziny Grabskich z Kuchar Strzegocińskich koło Kutna [w::] „Kutnowskie Zeszyty Regionalne”, t. VII, 2003, s. 275 – 288).
Nieopodal pomników Pomian – Grabskich znajduje się pagórek, który jest w istocie grobowcem, na którego szczycie ocalał pomnik z piaskowca z wypukłorzeźbionym wieńcem laurowym. Pochowano tu Macieja Malewskiego († 21 XI 1883) – obywatela ziemskiego.
Obok kaplicy znajduje się kolejny grobowiec wykonany z piaskowca. Wieńczy go potężny krzyż. Na podstawie krzyża odkuto epitafium dla Jana Góreckiego herbu Szeliga (l. 76 – † 7 VI 1899) – właściciela dóbr Strzegocin. Do podstawy, u samego dołu przymocowano marmurową tablicę poświęconą Tadeuszowi Około – Kułakowi (l. 29 – † 5 VIII 1933) – właścicielowi dóbr Strzegocin i Kawalerowi Krzyża Virtuti Militari. Natomiast na wejściu do krypty zamontowano współczesną tablicę z granitu z napisem:
Właściciele dóbr Strzegocin
Jan Górecki (1823 – 7 VI 1899)
Adela Górecka z d. Suchocka (13 XII 1862 – 7 II 1918)
Witold Górecki (25 I 1885 – 29 IV 1940)
Tadeusz Około – Kułak (15 V 1904 – 5 VIII 1933)
Jadwiga Około – Kułak z d. Nowakowska (17 VIII – 30 I 1995)
Stanisław Około – Kułak ( 27 IV 1911 – 27 V 1997).
Po drugiej stronie alei tkwi częściowo zakopana w ziemi marmurowa tablica poświęcona Stanisławowi Karnkowskiemu († 12 II 1887) i jego żonie Jadwidze. S. Karnkowski był właścicielem dóbr Leszno. Obok zachował się przepiękny neobarokowy krzyż z marmuru na marmurowej podstawie. Umieszczono na niej epitafium dla Bronisławy z Otockich Karnkowskiej (29 X 1825 – 27 VII 1866).
Ostatnim grobem, o którym należy wspomnieć, jest położony w alei głównej blisko bramy, ogromny grobowiec z czarnego granitu wykonany przez firmę kamieniarską B. Sypniewski z Warszawy przy Powązkowskiej 28. Z tyłu grobowca mieszczącego kryptę ustawiono modernistyczny pomnik z czarnego granitu. Inskrypcja informuje, że pochowano tu Romana Sławińskiego (l. 56 – † 18 IX 1916) – właściciela majątku Leszno, Jana Sławińskiego ( 0 VIII 1889 – 23 I 1968) – właściciela dóbr Bedlno i Wandę z Hyżyckich Sławińską, primo voto Kręską (l. 32 – † 28 XII 1930).
