Trwają spotkania z uczniami w szkołach kutnowskich, których celem jest przywracanie tożsamości cmentarzowi żydowskiemu w Kutnie. Następnymi szkołami, które dołączyły do naszego projektu są: Zespół Szkół nr 3 im. Władysława Grabskiego w Kutnie i Zespół Szkół nr 2 im. dr Antoniego Troczewskiego. Regionalistka, Barbara Łuczak odwiedziła uczniów kilku klas, z którymi rozmawiała o historii i kulturze żydowskiej oraz o dziejach cmentarza żydowskiego.
Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej prowadzi wraz z kutnowskimi szkołami wspólne działania by przywrócić pamięć cmentarza żydowskiego w Kutnie. Działania te odbywają się w ramach realizacji projektu dofinansowanego w ramach programu „Tu mieszkam, tu zmieniam” ze środków Banku Zachodniego WBK.
Naszemu stowarzyszeniu zależy, by wszystkie miejsca pamięci o naszych mieszkańcach były poszanowane. Cmentarz żydowski jest zabytkiem nieruchomym. Członkowie Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej podjęli się opieki nad tą nekropolią i wraz z wolontariuszami sprzątają teren cmentarza. Działania te są czynione cyklicznie, zapraszamy mieszkańców do włączenia się w naszą pracę.
Staramy się przybliżać społeczności kutnowskiej tragiczny los Żydów zamieszkujących w Kutnie, zwracając uwagę na poszanowanie tego miejsca.
Trudno obliczyć ilość pochówków dokonanych na cmentarzu żydowskim w Kutnie, jednak najstarsi mieszkańcy Kutna pamiętają, że w latach przedwojennych były tu setki, a może tysiące nagrobków, a jeden z naszych rozmówców użył określenia “las macew”. Wśród nagrobków wyróżniał się ohel rabina Trunka. Do jego grobu pielgrzymowali pobożni Żydzi, zanosząc prośby o zdrowie i powodzenie w życiu osobistym.
Podczas II wojny światowej naziści zniszczyli nekropolię. Kamienne nagrobki wyrwano i wykorzystano do utwardzania chodników, placów i podwórek domów, zajętych przez Niemców. Na cmentarzu miał powstać Pomnik Zwycięstwa III Rzeszy, jednak planów tych nie zrealizowano. Na terenie nekropolii grzebano Żydów, zmarłych lub zamordowanych w getcie. Cmentarz był także miejscem egzekucji ludności żydowskiej.
fot. ze zbiorów MiPBP w Kutnie – projekt pomnika Zwycięstwa III Rzeszy w Kutnie
Po wojnie nieliczni już kutnowscy Żydzi dokonali na cmentarzu pochówku przywiezionych z obozu w Chełmnie nad Nerem prochów swych bliskich. Odsłonięto wtedy pomnik ofiar Holocaustu. Była to stylizowana na macewę płyta z Gwiazdą Dawida w zwieńczeniu i napisem w językach hebrajskim i polskim: “Wieczna pamięć zamordowanym Żydom przez zbirów hitlerowskich, co spoczywają w bratniej mogile. Cześć Waszej pamięci!”. Obelisk ten został jednak bardzo szybko zburzony przez “nieznanych sprawców”. Jak wspomina jeden z mieszkańców Kutna w swym liście przesłanym do Żydowskiego Instytutu Historycznego, ostatni pogrzeb na kutnowskim cmentarzu miał miejsce w 1948 roku.
fot. ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego – obelisk zniszczony przez “nieznanych sprawców”
Szanowni Mieszkańcy Kutna!
Jak mówi tytuł konkursu, tu mieszkamy – w Kutnie, i tu chcemy zmieniać naszą rzeczywistość i przyzwyczajenia.
Zapraszamy Was do włączenia się w nasz projekt przywracania tożsamości cmentarzowi żydowskiemu. Przywróćmy godność miejscu, na którym pochowani są mieszkańcy Kutna. Cmentarz istnieje w tym miejscu od kilkuset lat, osiedle mieszkaniowe dopiero kilkadziesiąt… Szanujmy to miejsce!
Wspólnie chrońmy nasze kulturowe dziedzictwo. Nie przechodźmy obojętnie…
Projekt „Przywracamy tożsamość cmentarzowi żydowskiemu w Kutnie” jest dofinansowany w ramach programu „Tu mieszkam, tu zmieniam” ze środków Banku Zachodniego WBK.
